Er zijn groenten die je teelt voor de smaak, voor de opbrengst, of gewoon omdat je ze altijd al doet. En dan zijn er groenten die je compleet verrassen. Savooikool valt voor mij dit jaar in die laatste categorie. Niet alleen omdat het een heerlijke kool is, maar vooral omdat ik elke keer als ik langs die kolen loop even stil sta. Die bladstructuur, die nerven – het is gewoon prachtig om naar te kijken.

Een laat experiment

We hadden het dit jaar voor het eerst. Savooikool stond al een tijdje op mijn lijstje, maar op de een of andere manier kwam het er nooit van. Dit seizoen dan eindelijk wel. Omdat savooikool behoorlijk wat vorst kan verdragen, hoef je hem niet vroeg in het seizoen te zaaien. Dat kwam goed uit, want we wilden het stukje grond waar eerder de uien stonden hergebruiken. Dus pas toen de uien geoogst waren – veel later dan je de meeste koolsoorten zou uitplanten – hebben we de stekjes uitgepoot.

Meteen na het planten heb ik er vlies overheen gelegd. Niet zozeer voor de kou – daar houdt savooikool wel van – maar juist om de felle zon wat te temperen. Die late zomerzon kan best pittig zijn voor jonge plantjes die net verplaatst zijn. Het vlies bleef er een paar weken op, en toen ik het weghaalde stonden de plantjes er al prachtig bij. Je zag ze bijna dagelijks groeien.

Die nerven, die structuur

Wat me het meest opvalt aan savooikool is de structuur van de bladeren. Andere koolsoorten hebben meestal vrij gladde, strakke bladeren. Maar savooikool? Die heeft die prachtige gekrulde, generfde bladeren. Alsof iemand er met zorg patronen in heeft geperst. Bij jong plantjes zie je het al een beetje, maar naarmate de kool groter wordt, wordt die structuur steeds indrukwekkender.

Nu, in november, staan ze er helemaal bij. Volgroeide koppen met die karakteristieke generfde bladeren. Als het licht er op een bepaalde manier op valt, zie je alle reliëf in die bladeren. Technisch gezien zijn ze klaar om geoogst te worden. De koppen zijn stevig, goed gesloten, precies zoals het hoort. Maar we wachten nog even.

Wachten op de vorst

Het mooie van savooikool is dat hij vorst niet alleen overleeft, maar er eigenlijk beter van wordt. Een flinke nachtvorst zet iets in gang in de plant. De zetmelen worden omgezet in suikers, en daardoor wordt de smaak zoeter en milder. Daarom laten we de kolen nog even staan. We kijken naar de weersverwachting, wachten op die eerste echte vorst, en dan pas gaan we oogsten.

Het is bijna een beetje gek – bij de meeste groenten probeer je vorst juist te vermijden, maar hier wacht je er actief op. Zoals je met tomaten de zon najáágt, jaag je bij savooikool de kou na. Het geeft ook iets rustigs, dat wachten. De hele zomer en herfst ben je aan het planten, onderhouden, oogsten. En nu sta je daar, bij die mooie koppen, en laat je de natuur nog één laatste zetje geven.

Een blijvertje

Dit experiment is geslaagd, dat staat wel vast. Savooikool komt volgend jaar gewoon terug in de planning. Misschien zelfs wat meer plantjes, nu we weten hoe goed het werkt. Het fijne is ook dat je door die late teeltperiode een stukje grond dubbel kunt gebruiken. Eerst een vroege oogst zoals uien of aardappelen, en daarna de savooikool er in. Efficiënt én mooi.

En ik denk dat ik die eerste kool, wanneer we hem dan uiteindelijk oogsten, eerst nog even goed ga bekijken voordat hij de keuken in gaat. Die structuur, die nerven – het zou bijna zonde zijn om hem direct te verwerken. Maar ja, uiteindelijk teel je groenten natuurlijk wel om op te eten. En ik ben heel benieuwd hoe die zoete, door vorst verbeterde smaak straks uit de pan komt.

Ben je ook nieuwsgierig naar andere koolsoorten? In ons koolzaad assortiment vind je verschillende variëteiten om mee te experimenteren. En wil je meer verhalen uit de moestuin lezen? Kijk dan eens bij al onze moestuin blogs voor meer inspiratie en ervaringen.